-
1 χῖος
χῖος (s. nom. pr.), ὁ, sc. βόλος, ein unglücklicher Wurf im Würfelspiele, der niedrigste mit ἀστράγαλοι, von sechs Augen, daher auch die Seite, auf der sechs Augen stehen, χῖος ἀστράγαλος; seltener χιάς, άδος, ἡ, Poll. 9, 100; nach Andern umgekehrt, vgl. κῷος.
-
2 χῖος
χῖος,, ὁ, sc. βόλος, ein unglücklicher Wurf im Würfelspiele, der niedrigste mit ἀστράγαλοι, von sechs Augen, daher auch die Seite, auf der sechs Augen stehen, χῖος ἀστράγαλος -
3 Χῖος
A of or from Chios, Χῖαι [κρηπῖδες] Hp.Art.62, cf. Aristomen.11, etc.;σύκινα PCair.Zen.33.12
(iii B. C.); Χ. ἀοιδός, i. e. Homer, Theoc.7.47;χ. ἄνθρωπος D.35.52
: prov., Χῖος δεσπότην ὠνήσατο 'caught a Tartar', Eup.269.b esp.οἶνος Χ. Ar.Ec. 1139
: freq. without οἶνος, Id.Fr.216.3, etc.;ἐν ἀκρήτῳ Χίῳ AP7.422
(Leon.).2 as Subst., Χῖοι or οἱ Χῖοι the Chians; without Art., Hdt.1.142, Th.1.19, 3.32, etc.; with Art., Id.8.15,22, etc.II ὁ Χῖος (sc. βόλος), = κύων v1, the worst throw of the dice (cf. χιάς), i. e. the external face of the ἀστράγαλος (Ruf.Oss. 38), with the ace-dot, opp. Κῷος (q. v.),Χῖος παραστὰς Κῷον οὐκ ἐᾷ λέγειν Stratt.23
, cf. Arist.Cael. 292a29, AP7.422 (Leon.), Poll. 7.204, 205, Zen.4.74: hence prov., Χῖος πρὸς Κῷον ibid. (in Arist. HA 499b29 χῖα is cj. for ἰσχία, κῷα for κῶλα).2 οὐ Χῖος ἀλλὰ Κεῖος, v. Κέως. -
4 ἀστράγαλος
ἀστράγαλος, ὁ, 1) der Wirbelknochen, bes. Halswirbel, Hom. Iliad. 14, 466 Od. 10, 560. 11, 65; ἐκ δ' ἐάγη καίριον ἀστράγαλον Diod. 15 (VII, 632). – 2) das Sprungbein, der Knöchel in der Ferse, Her. 3, 129 ὁ ἀστρ. ἐξεχώρησε ἐκ τῶν ἄρϑρων; Xen. Equ. 1, 15 von Pferden; vgl. Arist. H. A. 2, 1. Sie wurden in Peitschen eingeflochten, ἡ ἐκ τῶν ἀστραγάλων μάστιξ Luc. Asin. 38; οὐ λήψεταί τις τοῦτον ἀστραγάλῳ D. S. 4, 34, vgl. ἀστραγαλωτός; Theocr. 10, 36 werden zierliche Füße mit ἀστραγάλοις verglichen, nach Schol. λευκοὶ ὡς οἱ ἀστρ. – 3) gew. im plur., Würfel, zuerst aus den Knöcheln einiger Thiere, später aus Elfenbein u. Stein gemacht; Iliad. 23, 88 ἀμφ' ἀστραγάλοισι χολωϑείς, wegen der Würfel, des Würfelspiels, v. l. ἀμφ' ἀστραγάλῃσιν ἐρύσας (?ἐρίσσας?), Scholl. Did.; vgl. auch Scholl. Aristonic.; Plat. Theaet. 154 cf; Ar. Vesp. 296 u. Sp. Sie waren auf 2 Seiten rund, auf 4 mit Punkten so bezeichnet, daß 1 u. 6, u. 3. u. 4 einander gegenüberstanden ( κύβοι waren auf allen 6 Seiten bezeichnet). Man warf immer 4 Knöchel aus der Hand od. aus einem Becher, πυργός (vgl. διάσειστος, Harpocr. u. das. Men. wie Aesch. 1, 59); der beste Wurf hieß Ἀφροδίτη, Μίδας od. Ἡρακλῆς, wenn die Würfel 1, 3, 4, 6 zeigten, μηδενὸς ἀστραγάλου πεσόντος ἴσῳ σχήματι Luc. Amor. 16; der schlechteste κύων, wenn alle dieselbe Augenzahl zeigten, der Wurf ein Pasch war, s. Eustath. ad Od. 1397, 34. Bei Antip. Sid. 93 (VII, 427) werden 3 Würfe, Αλέξανδρος, ἔφηβος, Χῖος (vgl. Leon. Tar. 84 (VII, 422), als die schlechtesten bezeichnet). Vgl. κύβος u. πενταλιϑίζὲιν. – 4) an den ionischen Säulen der Schnörkel am Capital. – 5) ein Hülsengewächs, astragalus baeticus, Linn. – 6) ein Maaß bei den Aerzten.
-
5 ἀστράγαλος
ἀστράγαλος, (1) der Wirbelknochen, bes. Halswirbel; das Sprungbein, der Knöchel in der Ferse; von Pferden. (2) Sie wurden in Peitschen eingeflochten; oft werden zierliche Füße mit ἀστραγάλοις verglichen. (3) plur., Würfel, zuerst aus den Knöcheln einiger Tiere, später aus Elfenbein u. Stein gemacht. Sie waren auf 2 Seiten rund, auf 4 mit Punkten so bezeichnet, daß 1 u. 6, u. 3. u. 4 einander gegenüberstanden ( κύβοι waren auf allen 6 Seiten bezeichnet). Man warf immer 4 Knöchel aus der Hand od. aus einem Becher; der beste Wurf hieß Ἀφροδίτη, Μίδας od. Ἡρακλῆς, wenn die Würfel 1, 3, 4, 6 zeigten; der schlechteste κύων, wenn alle dieselbe Augenzahl zeigten, der Wurf ein Pasch war. Auch werden 3 Würfe, Αλέξανδρος, ἔφηβος, Χῖος als die schlechtesten bezeichnet. (4) an den ionischen Säulen der Schnörkel am Capital. (5) ein Hülsengewächs, astragalus baeticus. (6) ein Maß bei den Ärzten -
6 κῷος
κῷος, koisch, s. nom. pr.; ὁ Κῷος, auch Κῶος geschrieben, sc. βόλος, der höchste Wurf mit den ἀστραγάλοις, der sechs galt, dem niedrigsten, Χῖος, entgegengesetzt, der eins galt; daher von sehr ungleichen Dingen sprichwörtlich ὁ Κῷος πρὸς Χῖον, Zenob. 4, 74 Diogen. 5, 70, vgl. Schol. Plat. zu Lys. p. 320. Nach Arist. H. A. 2, 1 sind an dem Knochen ἀστράγαλος τὰ μὲν κῷα ἐντος ἐστραμμένα προς ἄλληλα, τὰ δὲ χῖα καλούμενα ἔξω.
-
7 Κωος
I3косский Dem.ἀστράγαλος Κ. Arst. ( в игре в кости) — косский бросок, т.е. наилучший ( в шесть очков - в отличие от Χῖος, в одно очко) (ср. κῷα)
IIὅ житель острова Кос, косец Her.
См. также в других словарях:
χιάς — άδος, ἡ, Α ονομασία τού παιχνιδιού με τους αστραγάλους. [ΕΤΥΜΟΛ. < χῖος «αστράγαλος» + κατάλ. άς, άδος (πρβλ. θαμν άς)] … Dictionary of Greek